28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Czego uczy nas tamta wojna?

Ocena: 0
7277
Dzień 1 września: rocznica – w tym roku już 75. – wybuchu II wojny światowej, która wprowadziła do codziennego obiegu pojęcia budzące dreszcz grozy: ludobójstwo, holokaust, obóz zagłady, łagier. Nie oszczędziła ludzkości żadnej zbrodni.
Dla nas, Polaków, jest to również symbol końca krótkiej, ale ważnej epoki w dziejach narodu. We wrześniu 1939 r. pod ciosami dwóch totalitarnych mocarstw upadła II Rzeczpospolita, niepodległe państwo wywalczone po stuleciu zaborów i obronione w 1920 r. obfitą daniną krwi. Nie było wolne od wad, słabości, ale ogniskowało w sobie uczucia milionów Polaków dumnych z Ojczyzny stopniowo odrabiającej dystans dzielący ją od bogatego Zachodu, szczycącej się znaczącymi osiągnięciami na polu nauki, gospodarki, oświaty, kultury. Polska wydawała się być trwałym elementem europejskiego ładu, państwem silnym militarnie, dobrze zabezpieczonym sojuszami. I oto we wrześniu 1939 r. wszystko pękło, rozsypało się jak domek z kart.

Zawiodły sojusze, zaś armia, uważana pod względem siły za siódmą na świecie, nie zdołała obronić kraju. Głęboka gorycz, poczucie zdrady stały się naszym udziałem także w 1945 r., kiedy wielkie mocarstwa Zachodu oddały swego sojusznika w ręce Stalina. Po krwawej wojnie, okupacji niemieckiej i sowieckiej, na społeczeństwo polskie spadły represje rodzimych komunistów, korzystających z pomocy i bogatego doświadczenia radzieckich towarzyszy. Przez 45 lat kraj nasz był pozbawiony suwerenności, normalnego życia gospodarczego, zakuty w system będący karykaturą demokracji. Polaków poddawano obróbce ideologicznej, która miała uczynić z nich wiernych sojuszników „przodującego w świecie” Związku Radzieckiego, gorliwych wyznawców wartości obcych polskiej tradycji i kulturze.

Raz na zawsze?

Często zadawaliśmy sobie pytanie: jak mogło dojść do katastrofy wrześniowej? Czy zawiniły nasze zaniedbania? Błędna polityka zagraniczna? Tamta Polska została zniszczona w momencie, kiedy poradziła sobie z kryzysami gospodarczymi i wkraczała na ścieżkę szybkiego rozwoju. Czy był to trend przejściowy, czy trwały? Tego nie wiemy. Nie dane było pokoleniu budowniczych II Rzeczypospolitej doczekać pełni owoców swej pracy.

II wojna światowa wytrąciła Polskę z jej toru rozwoju równie mocno jak osiemnastowieczne rozbiory, przynosząc bez porównania większe ofiary i morze przelanej krwi. Jaka byłaby dzisiaj Rzeczpospolita jako państwo i my jako naród, gdyby nie wrześniowa klęska i 45 lat „budowy socjalizmu”? To pytanie powraca przy kolejnych wrześniowych rocznicach, a wraz z nim gorzka refleksja nad losem Ojczyzny i pokrętnymi ścieżkami dyplomacji. W 1939 r. mieliśmy potężnych sojuszników, zawarte umowy międzynarodowe. Nikt jednak nie przyszedł nam z pomocą, a po zwycięskiej wojnie Polska nie odrodziła się jako państwo suwerenne.

W ciągu 75 lat, jakie upłynęły od września 1939 r., świat przeszedł ogromne przeobrażenia. Oba systemy totalitarne, które dokonały rozbioru II Rzeczypospolitej, przestały istnieć i doczekały się jednoznacznej miażdżącej oceny potomnych. Upadł Związek Radziecki, na mapie Europy ponownie pojawiły się Litwa, Łotwa, Estonia, po niepodległość sięgnęli Ukraińcy. Doświadczenia 1939 r., a także ostatniego ćwierćwiecza przypominają starą prawdę, że w polityce nie ma rzeczy ustanowionych raz na zawsze. Zawodzą sojusze, systemy bezpieczeństwa. Padają nawet największe, zdawałoby się niewzruszone, potęgi. W czasach PRL często słyszeliśmy z ust politycznych „liderów”: raz zdobytej władzy nie oddamy nigdy, zaś twórca stanu wojennego mówił pod adresem opozycji: to oni są przemijający, my byliśmy, jesteśmy i będziemy. Bieg wydarzeń pokazał, że twierdzenia te nie były wyrazem politycznej mądrości, ale prymitywnego doktrynerstwa i nieznajomości dziejów.

Nauka września

Historia nazywana jest nauczycielką życia. Jej znajomość uchodzi za wielce użyteczną w zawodach dyplomaty, polityka. I słusznie. Wiedza o błędach popełnionych przez poprzedników, pozwala – przynajmniej w teorii – unikać ich powtarzania. Czy jednak współcześni politycy korzystają z bogatych, opłaconych wielkimi ofiarami doświadczeń II wojny światowej i okresu powojennego?

Przez kilkanaście ostatnich lat wielu naszych polityków głosiło tezę, że Polska jest całkowicie bezpieczna. Należymy przecież do NATO, najpotężniejszego sojuszu wojskowego na świecie, jesteśmy członkiem Unii Europejskiej – silnej wspólnoty gospodarczej, której wsparcie finansowe przyspiesza polskie reformy, pozwala nadrabiać dystans dzielący nas od rozwiniętych krajów Zachodu. Tak jakby zapomniano o bolesnej nauce września 1939 r., że potężni sojusznicy niekoniecznie są gotowi zobowiązania sojusznicze wypełnić.

Od kilku miesięcy Ukraina walczy o utrzymanie obszarów pogranicznych, zamieszkałych w dużej części przez ludność rosyjską. Wiele wskazuje, że celem Rosji nie są sporne tereny, a demontaż państwa ukraińskiego. Ledwie świat otrząsnął się z szoku, jakim była inwazja na Krym, już pojawił się nowy obszar zapalny, a dla Moskwy nowy pretekst do wtrącania w sprawy Ukrainy. Władimir Putin umiejętnie testuje reakcję świata, badając jak daleko może się posunąć. Idzie cierpliwie, krok za krokiem, przy pełnym poparciu rosyjskiego społeczeństwa spragnionego powrotu imperialnej potęgi. Czeka aż Europa przyjmie do wiadomości fakt dokonany, po czym robi krok kolejny i zaostrza konflikt. A Żyrinowski grozi wojną, zniszczeniem Polski i krajów bałtyckich. Czy te słowa są bredzeniem wielkoruskiego nacjonalisty, czy oddają to, co drzemie w głowach rosyjskich elit, a czego wypowiedzieć im nie wypada? Jeszcze nie wypada.
PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter