Obce ciało

Tytułowy film, nowe dzieło Krzysztofa Zanussiego, z niejasnych powodów nie został przyjęty do konkursu ostatniego festiwalu w Gdyni. Został natomiast zaprezentowany na Warszawskim Festiwalu Filmowym i kilku festiwalach międzynarodowych. Przed projekcją na WFF reżyser wyjawił powód niechęci elit kulturalnych do swego najnowszego dzieła. Jeden z przyjaciół miał mu powiedzieć, że gdyby zrobił film o prześladowaniu osoby niewierzącej przez katolika, to film na pewno byłby nagradzany. Na nieszczęście dla autora w „Obcym ciele” mamy sytuację odwrotną. Młody Włoch, pracujący w wielkiej korporacji w Warszawie, spotyka się z szykanami ze strony agresywnej szefowej, którą drażni jego wiara. To wystarczyło, żeby film okazał się ideowo niepoprawny.

W twórczości Zanussiego od etiudy dyplomowej „Śmierć prowincjała” (1965) przewijały się wątki religijne. Można tu wymienić filmy „Z dalekiego kraju” o życiu papieża Jana Pawła II, „Życie za życie” o św. Maksymilianie Kolbe i „Brat naszego Boga” według sztuki Karola Wojtyły o św. Albercie Chmielowskim. Nigdy jednak Zanussi nie zrealizował obrazu tak wyraźnie broniącego katolików przed jawnymi szykanami. Owszem, jawił się jako uniwersalny moralista, ukazujący dylematy moralne i światopoglądowe współczesnego człowieka. W PRL trudno było realizować filmy odnoszące się wprost do katolicyzmu. Utrudniała to polityka państwa oraz niechętny stosunek większości wpływowych filmowców do Kościoła. Zanussi zdawał sobie z tego sprawę, lawirował więc, jak mógł. Dopiero po wyborze Jana Pawła II zrealizował wspomniane utwory o tematyce religijnej.

W „Obcym ciele” młody człowiek przyjeżdża do Warszawy w ślad za narzeczoną, która odkrywa powołanie i wstępuje do zakonu. Angelo zatrudnia się w międzynarodowej korporacji, mając nadzieję, że Kasia zmieni zdanie i ślub jednak nastąpi. W pracy dochodzi do konfliktów. Szefowa wydaje chłopakowi wojnę, drażni ją bowiem noszona przez niego obrączka. Kobieta poniża Angela na każdym kroku, próbuje podstępnie go uwieść, dopuszcza nawet do policyjnej prowokacji. Nieszczęsny Włoch usiłuje zrozumieć decyzję kochającej go Kasi, która w końcu poświęca się Bogu, a jednocześnie obronić się przed Kris, która coraz bardziej wikła go w krytyczne sytuacje. Na dodatek okazuje się, że Kris ma korzenie „resortowe”, jest bowiem przybraną córką stalinowskiej prokurator, która skazywała na więzienie i śmierć polskich patriotów. Obserwujemy tu ciekawy wątek śledztwa dziennikarskiego w sprawie zbrodni owej pani i oglądamy sceny z jej pogrzebu.

Krzysztof Zanussi podpadł więc polskiemu środowisku medialnemu. Nie dość, że broni katolików przed terrorem lewactwa i feminizmu, to na dodatek demaskuje stalinowski rodowód wpływowych dziś osobistości. Zobaczymy, jak potoczy się dyskusja nad filmem.

„Obce ciało”, Polska/Włochy/Rosja, 2014. Reżyseria i scenariusz – Krzysztof Zanussi. Wykonawcy: Riccardo Leonelli, Agnieszka Grochowska, Agata Buzek, Weronika Rosati, Stanisława Celińska, Ewa Krasnodębska, Sławomir Orzechowski i inni. Dystrybucja – Kino Świat.

Mirosław Winiarczyk fot. Robert Pałka Idziemy nr 49 (481), 7 grudnia 2014 r.